From 8f2731905212f6e7eb2d9793ad20b8b448c54ccf Mon Sep 17 00:00:00 2001 From: Florian Merz Date: Thu, 11 Feb 2021 14:51:31 +0100 Subject: unslug tr: move --- files/tr/web/http/methods/index.html | 72 ++++++++++++++ files/tr/web/http/metotlar/index.html | 72 -------------- files/tr/web/http/oturum/index.html | 173 ---------------------------------- files/tr/web/http/session/index.html | 173 ++++++++++++++++++++++++++++++++++ 4 files changed, 245 insertions(+), 245 deletions(-) create mode 100644 files/tr/web/http/methods/index.html delete mode 100644 files/tr/web/http/metotlar/index.html delete mode 100644 files/tr/web/http/oturum/index.html create mode 100644 files/tr/web/http/session/index.html (limited to 'files/tr/web/http') diff --git a/files/tr/web/http/methods/index.html b/files/tr/web/http/methods/index.html new file mode 100644 index 0000000000..1f4cacaa80 --- /dev/null +++ b/files/tr/web/http/methods/index.html @@ -0,0 +1,72 @@ +--- +title: HTTP istek metotları +slug: Web/HTTP/metotlar +tags: + - HTTP + - Metotlar +translation_of: Web/HTTP/Methods +--- +
{{HTTPSidebar}}
+ +

HTTP, belirli bir kaynak üzerinde yapılması istenen eylemi belirten bir dizi istek metodu tanımlamaktadır. Bu istek metotları aslında isim olabildiği halde, bazen HTTP fiilleri olarak da adlandırılır. Bunların her biri farklı bir anlam ifade etse de, bazılarının ortak özellikleri bulunur: örneğin bir istek metodu {{glossary ("safe")}}, {{glossary ("idempotent")}} veya {{glossary ("cacheable")}} olabilir.

+ +
+
GET
+
GET metodu belirtilen kaynağın bir temsilini ister. GET kullanan istekler yalnızca veri almalıdır.
+
HEAD
+
HEAD metodu GET isteği ile tamamen aynı olan sadece gövdesi olmayan bir yanıt ister.
+
POST
+
POST metodu belirtilen kaynağa bir varlık (entity) göndermek için kullanılır, bu da genellikle sunucuda bir durum değişikliği ya da yan etkilere neden olur.
+
PUT
+
+

PUT metodu hedefte bulunan kaynağın tüm geçerli temsillerinin yerine istek yükünü (request payload) koyar.

+
+
DELETE
+
DELETE metodu belirtilen kaynağı siler.
+
CONNECT
+
+

CONNECT metodu hedefteki kaynak tarafından tanımlanan sunucuya bir tünel oluşturur.

+
+
OPTIONS
+
OPTIONS metodu hedefteki kaynağın iletişim seçeneklerini tanımlamak için kullanılır.
+
TRACE
+
+

TRACE metodu hedefteki kaynağa giden yol boyunca bir mesaj loop-back testi gerçekleştirir.

+
+
PATCH
+
PATCH metodu bir kaynağa kısmi değişiklikler uygulamak için kullanılır.
+
+ +

Tanımlar

+ + + + + + + + + + + + + + + + + + + +
SpecificationBaşlıkYorum
{{RFC("7231", "Request methods", "4")}}Hypertext Transfer Protocol (HTTP/1.1): Semantics and ContentGET, HEAD, POST, PUT, DELETE, CONNECT, OPTIONS, TRACE tanımlanıyor.
{{RFC("5789", "Patch method", "2")}}PATCH Method for HTTPPATCH tanımlanıyor.
+ +

Tarayıcı uyumluluğu

+ + + +

{{Compat("http/methods")}}

+ +

Bakınız

+ + diff --git a/files/tr/web/http/metotlar/index.html b/files/tr/web/http/metotlar/index.html deleted file mode 100644 index 1f4cacaa80..0000000000 --- a/files/tr/web/http/metotlar/index.html +++ /dev/null @@ -1,72 +0,0 @@ ---- -title: HTTP istek metotları -slug: Web/HTTP/metotlar -tags: - - HTTP - - Metotlar -translation_of: Web/HTTP/Methods ---- -
{{HTTPSidebar}}
- -

HTTP, belirli bir kaynak üzerinde yapılması istenen eylemi belirten bir dizi istek metodu tanımlamaktadır. Bu istek metotları aslında isim olabildiği halde, bazen HTTP fiilleri olarak da adlandırılır. Bunların her biri farklı bir anlam ifade etse de, bazılarının ortak özellikleri bulunur: örneğin bir istek metodu {{glossary ("safe")}}, {{glossary ("idempotent")}} veya {{glossary ("cacheable")}} olabilir.

- -
-
GET
-
GET metodu belirtilen kaynağın bir temsilini ister. GET kullanan istekler yalnızca veri almalıdır.
-
HEAD
-
HEAD metodu GET isteği ile tamamen aynı olan sadece gövdesi olmayan bir yanıt ister.
-
POST
-
POST metodu belirtilen kaynağa bir varlık (entity) göndermek için kullanılır, bu da genellikle sunucuda bir durum değişikliği ya da yan etkilere neden olur.
-
PUT
-
-

PUT metodu hedefte bulunan kaynağın tüm geçerli temsillerinin yerine istek yükünü (request payload) koyar.

-
-
DELETE
-
DELETE metodu belirtilen kaynağı siler.
-
CONNECT
-
-

CONNECT metodu hedefteki kaynak tarafından tanımlanan sunucuya bir tünel oluşturur.

-
-
OPTIONS
-
OPTIONS metodu hedefteki kaynağın iletişim seçeneklerini tanımlamak için kullanılır.
-
TRACE
-
-

TRACE metodu hedefteki kaynağa giden yol boyunca bir mesaj loop-back testi gerçekleştirir.

-
-
PATCH
-
PATCH metodu bir kaynağa kısmi değişiklikler uygulamak için kullanılır.
-
- -

Tanımlar

- - - - - - - - - - - - - - - - - - - -
SpecificationBaşlıkYorum
{{RFC("7231", "Request methods", "4")}}Hypertext Transfer Protocol (HTTP/1.1): Semantics and ContentGET, HEAD, POST, PUT, DELETE, CONNECT, OPTIONS, TRACE tanımlanıyor.
{{RFC("5789", "Patch method", "2")}}PATCH Method for HTTPPATCH tanımlanıyor.
- -

Tarayıcı uyumluluğu

- - - -

{{Compat("http/methods")}}

- -

Bakınız

- - diff --git a/files/tr/web/http/oturum/index.html b/files/tr/web/http/oturum/index.html deleted file mode 100644 index e7f0d4606e..0000000000 --- a/files/tr/web/http/oturum/index.html +++ /dev/null @@ -1,173 +0,0 @@ ---- -title: Tipik bir HTTP oturumu -slug: Web/HTTP/Oturum -tags: - - HTTP -translation_of: Web/HTTP/Session ---- -
{{HTTPSidebar}}
- -

HTTP gibi istemci-sunucu protokollerinde, oturumlar üç aşamadan oluşur:

- -
    -
  1.  İstemci bir TCP bağlantısı kurar (veya taşıma katmanı TCP değilse uygun bir bağlantı kurar).
    2. -
  2. İstemci isteğini gönderir ve cevabı bekler.
    3. -
  3. Sunucu isteği işler, bir durum kodu ve uygun verileri içeren cevabını geri gönderir.
    4. -
- -

HTTP/1.1'den itibaren, artık üçüncü aşama tamamlandıktan sonra bağlantı kapanmaz ve istemciye başka bir istek daha verilir: yani ikinci ve üçüncü aşamalar artık istenildiği kadar tekrarlanabilir.

- -

Bağlantı kurma

- -

İstemci-sunucu protokollerinde bağlantıyı kuran istemcidir. HTTP'de bağlantı açmak, altta yatan taşıma katmanında bağlantı başlatmak anlamına gelir; bu da genellikle TCP'dir.

- -

TCP ile bir bilgisayardaki HTTP sunucusu için varsayılan port 80'dir. 8000 veya 8080 gibi diğer portlar da kullanılabilir.  Getirilecek sayfanın URL'si, alan adını ve port numarasını içerir; eğer port 80 ise yazılmasa da olur. Ayrıntılı bilgi için bakınız: Web'de kaynakları belirleme.

- -
Not: İstemci-sunucu modeli, sunucunun istemciye açık bir istek olmadan veri göndermesine izin vermez. Bu soruna geçici bir çözüm bulmak için, web geliştiricileri bazı teknikler kullanmaktadır: {{domxref("XMLHTTPRequest")}}, {{domxref("Fetch")}} API , WebSockets API, veya benzer protokolleri kullanarak düzenli aralıklarla sunucu ping'lenir.
- -

İstemci isteği gönderimi

- -

Bağlantı kurulduktan sonra, kullanıcı aracısı -user agent- istek gönderebilir (kullanıcı aracısı genellikle bir web tarayıcısıdır, ancak crawler gibi başka bir program da olabilir). Bir istemci isteği, CRLF ile ayrılan (satır başı, ardından satır sonu karakteri), üç bloğa bölünmüş metin direktiflerinden oluşur:

- -
    -
  1. İlk satırda bir istek yöntemi ve ardından gelen parametreleri bulunur: -
      -
    • belgenin yolu, yani protokol veya alan adı olmayan mutlak bir URL
      • -
    • HTTP protokolü sürümü
      • -
    -
    2. -
  2. Sonraki satırlar sunucuya hangi tür verilerin uygun olduğu (kullanılacak dil veya MIME türleri gibi) veya davranışını değiştiren başka veriler (örneğin önbelleğe alınmışsa bir yanıt göndermeme) hakkında bilgi veren bir HTTP başlığını temsil eder. Bu HTTP başlıkları boş bir satırla biten bir blok oluşturur.
    3. -
  3. Son blok genellikle POST metodu tarafından kullanılan ek verileri barındıran isteğe bağlı bir veri bloğudur.
    4. -
- -

İstek örnekleri

- -

developer.mozilla.org sitesinin kök sayfasını yani http://developer.mozilla.org/ sayfasını getirme, ve sunucuya kullanıcı aracısının sayfayı mümkünse Fransızca olarak tercih ettiğini bildirmek:

- -
GET / HTTP/1.1
-Host: developer.mozilla.org
-Accept-Language: fr
-
- -

Sondaki boş satırın veri bloğunu başlık bloğundan ayırdığına dikkat ediniz. HTTP başlığı olarak Content-Length belirtilmediğinden bu veri bloğu boş olarak sunulur, böylece başlıkların bittiğini işaret ederek sunucunun bu boş satırı alır almaz isteği işlemesine imkan verir.

- -

Örneğin bir formun sonucunu gönderme:

- -
POST /iletisim_formu.php HTTP/1.1
-Host: developer.mozilla.org
-Content-Length: 64
-Content-Type: application/x-www-form-urlencoded
-
-adi=Joe%20Kullanici&istegi=Bana%20bir%20katalog%20gonderir%20misiniz
-
- -

İstek metotları

- -

HTTP protokolü bir kaynak üzerinde gerçekleştirilmek istenen eylemi belirten bir dizi istek metodu tanımlamaktadır. Bu isteklere aslında isim de olabildikleri halde HTTP fiileri de denilir. En sık kullanılan istekler GET ve POST'tur:

- - - -

Sunucu yanıtının yapısı

- -

Bağlanan aracı isteğini gönderdikten sonra, web sunucusu isteği işler ve sonuçta bir yanıt verir. İstemci isteğine benzer şekilde, sunucunun yanıtı CRLF ile ayrılan ve üç bloğa bölünmüş metin direktiflerinden oluşur:

- -
    -
  1. İlk satır, durum satırı, kullanılan HTTP sürümünün onayı ve ardından bir durum isteğinden (ve insan tarafından okunabilen kısa bir açıklamadan) oluşur.
    2. -
  2. Sonraki satırlar gönderilen veri hakkında istemciye bilgi veren (tür, veri boyutu, kullanılan sıkıştırma algoritması, önbelleğe alma hakkında ipuçları vb.) belirli HTTP başlıklarını içerir. İstemci isteğinde olduğu gibi, bu HTTP başlıkları da boş bir satırla biten bir blok oluşturur.
    3. -
  3. Son blok isteğe bağlı verileri içeren bir veri bloğudur.
    4. -
- -

Cevap örnekleri

- -

Başarılı bir web sayfası isteği yanıtı:

- -
HTTP/1.1 200 OK
-Content-Type: text/html; charset=utf-8
-Content-Length: 55743
-Connection: keep-alive
-Cache-Control: s-maxage=300, public, max-age=0
-Content-Language: en-US
-Date: Thu, 06 Dec 2018 17:37:18 GMT
-ETag: "2e77ad1dc6ab0b53a2996dfd4653c1c3"
-Server: meinheld/0.6.1
-Strict-Transport-Security: max-age=63072000
-X-Content-Type-Options: nosniff
-X-Frame-Options: DENY
-X-XSS-Protection: 1; mode=block
-Vary: Accept-Encoding,Cookie
-Age: 7
-
-
-<!DOCTYPE html>
-<html lang="en">
-<head>
-  <meta charset="utf-8">
-  <title>A simple webpage</title>
-</head>
-<body>
-  <h1>Simple HTML5 webpage</h1>
-  <p>Hello, world!</p>
-</body>
-</html>
-
- -

İstenen kaynağın kalıcı olarak taşındığını belirten bildirim:

- -
HTTP/1.1 301 Moved Permanently
-Server: Apache/2.4.37 (Red Hat)
-Content-Type: text/html; charset=utf-8
-Date: Thu, 06 Dec 2018 17:33:08 GMT
-Location: https://developer.mozilla.org/ (bu kaynağın taşındığı yeni bağlantıdır; kullanıcı aracısının bunu getirmesi beklenir)
-Keep-Alive: timeout=15, max=98
-Accept-Ranges: bytes
-Via: Moz-Cache-zlb05
-Connection: Keep-Alive
-Content-Length: 325 (içerikte kullanıcı aracısının bağlantıyı takip edememesi halinde gösterilecek varsayılan sayfa bulunur)
-
-
-<!DOCTYPE html... (kullanıcının eksik kaynağı bulmasına yardımcı olan özelleştirilmiş bir sayfa içerir)
-
- -

İstenen kaynağın bulunamadığını belirten bildirim:

- -
HTTP/1.1 404 Not Found
-Content-Type: text/html; charset=utf-8
-Content-Length: 38217
-Connection: keep-alive
-Cache-Control: no-cache, no-store, must-revalidate, max-age=0
-Content-Language: en-US
-Date: Thu, 06 Dec 2018 17:35:13 GMT
-Expires: Thu, 06 Dec 2018 17:35:13 GMT
-Server: meinheld/0.6.1
-Strict-Transport-Security: max-age=63072000
-X-Content-Type-Options: nosniff
-X-Frame-Options: DENY
-X-XSS-Protection: 1; mode=block
-Vary: Accept-Encoding,Cookie
-X-Cache: Error from cloudfront
-
-
-<!DOCTYPE html... (kullanıcının eksik kaynağı bulmasına yardımcı olan özelleştirilmiş bir sayfa içerir)
-
- -

Yanıt durumu kodları

- -

HTTP yanıt durumu kodları belirli bir HTTP isteğinin başarıyla tamamlanıp tamamlanmadığını gösterir. Yanıtlar beş sınıfa ayrılır: bilgilendirme yanıtları, başarı yanıtları, yönlendirmeler, istemci hataları ve sunucu hataları.

- - - -

Bakınız

- - diff --git a/files/tr/web/http/session/index.html b/files/tr/web/http/session/index.html new file mode 100644 index 0000000000..e7f0d4606e --- /dev/null +++ b/files/tr/web/http/session/index.html @@ -0,0 +1,173 @@ +--- +title: Tipik bir HTTP oturumu +slug: Web/HTTP/Oturum +tags: + - HTTP +translation_of: Web/HTTP/Session +--- +
{{HTTPSidebar}}
+ +

HTTP gibi istemci-sunucu protokollerinde, oturumlar üç aşamadan oluşur:

+ +
    +
  1.  İstemci bir TCP bağlantısı kurar (veya taşıma katmanı TCP değilse uygun bir bağlantı kurar).
    2. +
  2. İstemci isteğini gönderir ve cevabı bekler.
    3. +
  3. Sunucu isteği işler, bir durum kodu ve uygun verileri içeren cevabını geri gönderir.
    4. +
+ +

HTTP/1.1'den itibaren, artık üçüncü aşama tamamlandıktan sonra bağlantı kapanmaz ve istemciye başka bir istek daha verilir: yani ikinci ve üçüncü aşamalar artık istenildiği kadar tekrarlanabilir.

+ +

Bağlantı kurma

+ +

İstemci-sunucu protokollerinde bağlantıyı kuran istemcidir. HTTP'de bağlantı açmak, altta yatan taşıma katmanında bağlantı başlatmak anlamına gelir; bu da genellikle TCP'dir.

+ +

TCP ile bir bilgisayardaki HTTP sunucusu için varsayılan port 80'dir. 8000 veya 8080 gibi diğer portlar da kullanılabilir.  Getirilecek sayfanın URL'si, alan adını ve port numarasını içerir; eğer port 80 ise yazılmasa da olur. Ayrıntılı bilgi için bakınız: Web'de kaynakları belirleme.

+ +
Not: İstemci-sunucu modeli, sunucunun istemciye açık bir istek olmadan veri göndermesine izin vermez. Bu soruna geçici bir çözüm bulmak için, web geliştiricileri bazı teknikler kullanmaktadır: {{domxref("XMLHTTPRequest")}}, {{domxref("Fetch")}} API , WebSockets API, veya benzer protokolleri kullanarak düzenli aralıklarla sunucu ping'lenir.
+ +

İstemci isteği gönderimi

+ +

Bağlantı kurulduktan sonra, kullanıcı aracısı -user agent- istek gönderebilir (kullanıcı aracısı genellikle bir web tarayıcısıdır, ancak crawler gibi başka bir program da olabilir). Bir istemci isteği, CRLF ile ayrılan (satır başı, ardından satır sonu karakteri), üç bloğa bölünmüş metin direktiflerinden oluşur:

+ +
    +
  1. İlk satırda bir istek yöntemi ve ardından gelen parametreleri bulunur: +
      +
    • belgenin yolu, yani protokol veya alan adı olmayan mutlak bir URL
      • +
    • HTTP protokolü sürümü
      • +
    +
    2. +
  2. Sonraki satırlar sunucuya hangi tür verilerin uygun olduğu (kullanılacak dil veya MIME türleri gibi) veya davranışını değiştiren başka veriler (örneğin önbelleğe alınmışsa bir yanıt göndermeme) hakkında bilgi veren bir HTTP başlığını temsil eder. Bu HTTP başlıkları boş bir satırla biten bir blok oluşturur.
    3. +
  3. Son blok genellikle POST metodu tarafından kullanılan ek verileri barındıran isteğe bağlı bir veri bloğudur.
    4. +
+ +

İstek örnekleri

+ +

developer.mozilla.org sitesinin kök sayfasını yani http://developer.mozilla.org/ sayfasını getirme, ve sunucuya kullanıcı aracısının sayfayı mümkünse Fransızca olarak tercih ettiğini bildirmek:

+ +
GET / HTTP/1.1
+Host: developer.mozilla.org
+Accept-Language: fr
+
+ +

Sondaki boş satırın veri bloğunu başlık bloğundan ayırdığına dikkat ediniz. HTTP başlığı olarak Content-Length belirtilmediğinden bu veri bloğu boş olarak sunulur, böylece başlıkların bittiğini işaret ederek sunucunun bu boş satırı alır almaz isteği işlemesine imkan verir.

+ +

Örneğin bir formun sonucunu gönderme:

+ +
POST /iletisim_formu.php HTTP/1.1
+Host: developer.mozilla.org
+Content-Length: 64
+Content-Type: application/x-www-form-urlencoded
+
+adi=Joe%20Kullanici&istegi=Bana%20bir%20katalog%20gonderir%20misiniz
+
+ +

İstek metotları

+ +

HTTP protokolü bir kaynak üzerinde gerçekleştirilmek istenen eylemi belirten bir dizi istek metodu tanımlamaktadır. Bu isteklere aslında isim de olabildikleri halde HTTP fiileri de denilir. En sık kullanılan istekler GET ve POST'tur:

+ + + +

Sunucu yanıtının yapısı

+ +

Bağlanan aracı isteğini gönderdikten sonra, web sunucusu isteği işler ve sonuçta bir yanıt verir. İstemci isteğine benzer şekilde, sunucunun yanıtı CRLF ile ayrılan ve üç bloğa bölünmüş metin direktiflerinden oluşur:

+ +
    +
  1. İlk satır, durum satırı, kullanılan HTTP sürümünün onayı ve ardından bir durum isteğinden (ve insan tarafından okunabilen kısa bir açıklamadan) oluşur.
    2. +
  2. Sonraki satırlar gönderilen veri hakkında istemciye bilgi veren (tür, veri boyutu, kullanılan sıkıştırma algoritması, önbelleğe alma hakkında ipuçları vb.) belirli HTTP başlıklarını içerir. İstemci isteğinde olduğu gibi, bu HTTP başlıkları da boş bir satırla biten bir blok oluşturur.
    3. +
  3. Son blok isteğe bağlı verileri içeren bir veri bloğudur.
    4. +
+ +

Cevap örnekleri

+ +

Başarılı bir web sayfası isteği yanıtı:

+ +
HTTP/1.1 200 OK
+Content-Type: text/html; charset=utf-8
+Content-Length: 55743
+Connection: keep-alive
+Cache-Control: s-maxage=300, public, max-age=0
+Content-Language: en-US
+Date: Thu, 06 Dec 2018 17:37:18 GMT
+ETag: "2e77ad1dc6ab0b53a2996dfd4653c1c3"
+Server: meinheld/0.6.1
+Strict-Transport-Security: max-age=63072000
+X-Content-Type-Options: nosniff
+X-Frame-Options: DENY
+X-XSS-Protection: 1; mode=block
+Vary: Accept-Encoding,Cookie
+Age: 7
+
+
+<!DOCTYPE html>
+<html lang="en">
+<head>
+  <meta charset="utf-8">
+  <title>A simple webpage</title>
+</head>
+<body>
+  <h1>Simple HTML5 webpage</h1>
+  <p>Hello, world!</p>
+</body>
+</html>
+
+ +

İstenen kaynağın kalıcı olarak taşındığını belirten bildirim:

+ +
HTTP/1.1 301 Moved Permanently
+Server: Apache/2.4.37 (Red Hat)
+Content-Type: text/html; charset=utf-8
+Date: Thu, 06 Dec 2018 17:33:08 GMT
+Location: https://developer.mozilla.org/ (bu kaynağın taşındığı yeni bağlantıdır; kullanıcı aracısının bunu getirmesi beklenir)
+Keep-Alive: timeout=15, max=98
+Accept-Ranges: bytes
+Via: Moz-Cache-zlb05
+Connection: Keep-Alive
+Content-Length: 325 (içerikte kullanıcı aracısının bağlantıyı takip edememesi halinde gösterilecek varsayılan sayfa bulunur)
+
+
+<!DOCTYPE html... (kullanıcının eksik kaynağı bulmasına yardımcı olan özelleştirilmiş bir sayfa içerir)
+
+ +

İstenen kaynağın bulunamadığını belirten bildirim:

+ +
HTTP/1.1 404 Not Found
+Content-Type: text/html; charset=utf-8
+Content-Length: 38217
+Connection: keep-alive
+Cache-Control: no-cache, no-store, must-revalidate, max-age=0
+Content-Language: en-US
+Date: Thu, 06 Dec 2018 17:35:13 GMT
+Expires: Thu, 06 Dec 2018 17:35:13 GMT
+Server: meinheld/0.6.1
+Strict-Transport-Security: max-age=63072000
+X-Content-Type-Options: nosniff
+X-Frame-Options: DENY
+X-XSS-Protection: 1; mode=block
+Vary: Accept-Encoding,Cookie
+X-Cache: Error from cloudfront
+
+
+<!DOCTYPE html... (kullanıcının eksik kaynağı bulmasına yardımcı olan özelleştirilmiş bir sayfa içerir)
+
+ +

Yanıt durumu kodları

+ +

HTTP yanıt durumu kodları belirli bir HTTP isteğinin başarıyla tamamlanıp tamamlanmadığını gösterir. Yanıtlar beş sınıfa ayrılır: bilgilendirme yanıtları, başarı yanıtları, yönlendirmeler, istemci hataları ve sunucu hataları.

+ + + +

Bakınız

+ + -- cgit v1.2.3-54-g00ecf