JavaScript bywa mylący dla developerów doświadczonych w językach opartych na klasach (jak Java lub C++) przez to, że jest dynamiczny i nie zapewnia implementacji klasy per se (słowo kluczowe class zostało wprowadzone w ES2015, ale to tylko lukier składniowy, JavaScript pozostaje oparty na prototypach).
Jeżeli chodzi o dziedziczenie, JavaScript posiada tylko jedną konstrukcję: obiekty. Każdy obiekt posiada prywatną własność łączącą go z innym obiektem zwanym jego prototypem. Obiekt prototype posiada swój własny prototyp, i tak dalej aż obiekt osiągnie null jako swój prototyp. null nie ma prototypu i działa jak zakończenie łańcucha prototypów.
Podczas gdy jest to często uważane za słabość języka JavaScript, prototypowe podejście do dziedziczenia jest w rzeczywistości znacznie potężniejszym narzędziem niż model klasowy. Dla przykładu trywialnie proste jest zbudowanie klas w modelu prototypowym, podczas gdy odwrotna operacja jest znacznie bardziej skomplikowana.
Obiekty w JavaScript są dynamicznymi "workami" właściwości, nazywanych własnymi właściwościami (own properties). Obiekty JavaScript mają połączenie z obiektem prototypu. Podczas próby dostępu do właściwości obiektu, właściwość będzie szukana nie tylko w samym obiekcie, ale też w jego prototypie, prototypie jego prototypu i tak dalej, aż do odnalezienia właściwości o pasującej nazwie bądź końca łańcucha prototypów.
W standardzie ECMAScript, notacja jakisObiekt.[[Prototype]] jest używana do oznaczenia prototypu jakisObiekt. Jest to odpowiednik właściwości __proto__ (przestarzały).
Nie powinno być to mylone z właściwością func.prototype funkcji, który zamiast tego oznacza [[Prototype]] który jest przypisany do wszystkich instancji stworzonych z danej funkcji kiedy jest użyta jako konstruktor . Od ECMAScript 6 do obiektu [[Prototype]] można uzyskać dostęp przez {{jsxref("Object.getPrototypeOf()")}} i {{jsxref("Object.setPrototypeOf()")}}.
Oto co się dzieje kiedy próbujemy uzyskać dostęp do właściwości:
// Przyjmijmy istnienie obiektu o, z własnymi właściwościami a i b:
// {a: 1, b: 2}
// o.[[Prototype]] ma właściwości b i c:
// {b: 3, c: 4}
// o.[[Prototype]].[[Prototype]] jest nullem.
// Oznacza to koniec łańcucha prototypów,
// zgodnie z definicją null nie ma [[Prototype]]
// A więc pełny łańcuch prototypów wygląda tak:
// {a:1, b:2} ---> {b:3, c:4} ---> null
console.log(o.a); // 1
// Czy istnieje własna właściwość 'a' obiektu o? Tak, jej wartość to 1.
console.log(o.b); // 2
// Czy istnieje własna właściwość 'b' obiektu o? Tak, jej wartość to 2.
// Prototyp także ma właściwość 'b', ale nie jest ona brana pod uwagę.
// Nazywa się to "zakrywaniem właściwości" (ang. property shadowing)
console.log(o.c); // 4
// Czy istnieje właściwość 'c' obiektu o? Nie, sprawdź prototyp.
// Czy istnieje właściwość 'c' obiektu o.[[Prototype]]? Tak, jej wartość to 4.
console.log(o.d); // undefined
// Czy istnieje właściwość 'd' obiektu o? Nie, sprawdź prototyp.
// Czy istnieje właściwość 'd' obiektu o.[[Prototype]]? Nie, sprawdź prototyp.
// o.[[Prototype]].[[Prototype]] to null, koniec wyszukiwania.
// Nie znaleziono właściwości, zwróć undefined.
Ustawienie właściwości obiektu tworzy własną właściwość. Jedyny wyjątek od reguł pobierania i tworzenia właściwości stanowi przypadek gdy istnieje odziedziczona właściwość z getterem lub setterem.
JavaScript nie ma "metod" w rozumieniu języków obiektowych. W JS każda funkcja może być dodana jako właściwość do obiektu. Odziedziczona funkcja zachowuje się jak każda inna właściwość, wliczając w to zakrywanie właściwości, tak jak pokazano wyżej (w tym wypadku forma nadpisania metody).
Kiedy jest wykonywana odziedziczona metoda, wartość this wskazuje na obiekt, który dziedziczy, nie na obiekt w którym ta metoda została zadeklarowana jako własna właściwość
var o = {
a: 2,
m: function(b){
return this.a + 1;
}
};
console.log(o.m()); // 3
// Podczas wywołania o.m, 'this' wskazuje na o
var p = Object.create(o);
// p jest obiektem dziedziczącym z o
p.a = 12; // tworzy własną właściwość 'a' w obiekcie p
console.log(p.m()); // 13
// Podczas wywołania p.m, 'this' wskazuje na p.
// p dziedziczy funkcję m z obiektu o.
// 'this.a' oznacza p.a, własną właściwość 'a' obiektu p.
var o = {a: 1};
// Nowo stworzony obiekt używa Object.prototype jako swojego [[Prototype]]
// o nie posiada właściwości o nazwie 'hasOwnProperty'
// hasOwnProperty jest własną właściwością Object.prototype.
// o dziedziczy hasOwnProperty z Object.prototype
// Object.prototype ma null jako swój prototyp.
// o ---> Object.prototype ---> null
var a = ["yo", "whadup", "?"];
// Tablice dziedziczą z Array.prototype
// (który zawiera metody takie jak indexOf, forEach, itd.)
// Łańcuch prototypów wygląda następująco:
// a ---> Array.prototype ---> Object.prototype ---> null
function f(){
return 2;
}
// Funkcje dziedziczą z Function.prototype
// (który zawiera metody takie jak call, bind, itd.)
// f ---> Function.prototype ---> Object.prototype ---> null
"Konstruktor" w JavaScript jest "tylko" funkcją, której używa się w połączeniu z operatorem new.
function Graph() {
this.vertices = [];
this.edges = [];
}
Graph.prototype = {
addVertex: function(v){
this.vertices.push(v);
}
};
var g = new Graph();
// g is an object with own properties 'vertices' and 'edges'.
// g.[[Prototype]] is the value of Graph.prototype when new Graph() is executed.
Object.createECMAScript 5 wprowadził nową metodę: {{jsxref("Object.create()")}}. Wywołanie tej metody tworzy nowy obiekt. Jego prototypem staje się pierwszy argument tej metody:
var a = {a: 1};
// a ---> Object.prototype ---> null
var b = Object.create(a);
// b ---> a ---> Object.prototype ---> null
console.log(b.a); // 1 (inherited)
var c = Object.create(b);
// c ---> b ---> a ---> Object.prototype ---> null
var d = Object.create(null);
// d ---> null
console.log(d.hasOwnProperty);
// undefined, because d doesn't inherit from Object.prototype
classECMAScript 6 wprowadził zestaw nowych słów kluczowych do implementacji klas. Mimo, że konstrukcje te mogą wydawać się znajome programistom języków opartych na klasach, nie są one tym samym. JavaScript wciąż opiera się na prototypach. Nowe słowa kluczowe to {{jsxref("Statements/class", "class")}}, {{jsxref("Classes/constructor", "constructor")}}, {{jsxref("Classes/static", "static")}}, {{jsxref("Classes/extends", "extends")}} oraz {{jsxref("Operators/super", "super")}}.
"use strict";
class Polygon {
constructor(height, width) {
this.height = height;
this.width = width;
}
}
class Square extends Polygon {
constructor(sideLength) {
super(sideLength, sideLength);
}
get area() {
return this.height * this.width;
}
set sideLength(newLength) {
this.height = newLength;
this.width = newLength;
}
}
var square = new Square(2);
Czas dostępu do właściwości znajdujących się wysoko w łańcuchu prototypów może negatywnie wpływać na wydajność, co może mieć znaczenie w przypadku kodu, którego szybkość wykonania jest krytyczna. W dodatku próba dostępu do nieistniejącej właściwości zawsze powoduje przeszukanie pełnego łańcucha prototypów.
Kiedy iterujemy po właściwościach obiektu, sięgamy do każdej właściwości widocznej w łańcuchu prototypów.
Aby sprawdzić czy obiekt ma właściwość zdefiniowaną na nim samym, a nie gdzieś w łańcuchu prototypów, konieczne jest użycie metody hasOwnProperty, którą wszystkie obiekty dziedziczą z Object.prototype.
hasOwnProperty jest w JavaScript jedyną rzeczą, która działa na właściwościach obiektu nie przeszukując łańcucha prototypów.
Uwaga: sprawdzenie czy właściwość jest undefined nie wystarczy. Właściwość może istnieć, a jedynie mieć akurat wartość ustawioną na undefined.
One mis-feature that is often used is to extend Object.prototype or one of the other built-in prototypes.
This technique is called monkey patching and breaks encapsulation. While used by popular frameworks such as Prototype.js, there is still no good reason for cluttering built-in types with additional non-standard functionality.
The only good reason for extending a built-in prototype is to backport the features of newer JavaScript engines; for example Array.forEach, etc.
B shall inherit from A:
function A(a){
this.varA = a;
}
// What is the purpose of including varA in the prototype when A.prototype.varA will always be shadowed by
// this.varA, given the definition of function A above?
A.prototype = {
varA : null, // Shouldn't we strike varA from the prototype as doing nothing?
// perhaps intended as an optimization to allocate space in hidden classes?
// https://developers.google.com/speed/articles/optimizing-javascript#Initializing instance variables
// would be valid if varA wasn't being initialized uniquely for each instance
doSomething : function(){
// ...
}
};
function B(a, b){
A.call(this, a);
this.varB = b;
}
B.prototype = Object.create(A.prototype, {
varB : {
value: null,
enumerable: true,
configurable: true,
writable: true
},
doSomething : {
value: function(){ // override
A.prototype.doSomething.apply(this, arguments); // call super
// ...
},
enumerable: true,
configurable: true,
writable: true
}
});
B.prototype.constructor = B;
var b = new B();
b.doSomething();
The important parts are:
.prototypeObject.create() to inheritprototype and Object.getPrototypeOfJavaScript is a bit confusing for developers coming from Java or C++, as it's all dynamic, all runtime, and it has no classes at all. It's all just instances (objects). Even the "classes" we simulate are just a function object.
You probably already noticed that our function A has a special property called prototype. This special property works with the JavaScript new operator. The reference to the prototype object is copied to the internal [[Prototype]] property of the new instance. For example, when you do var a1 = new A(), JavaScript (after creating the object in memory and before running function A() with this defined to it) sets a1.[[Prototype]] = A.prototype. When you then access properties of the instance, JavaScript first checks whether they exist on that object directly, and if not, it looks in [[Prototype]]. This means that all the stuff you define in prototype is effectively shared by all instances, and you can even later change parts of prototype and have the changes appear in all existing instances, if you wanted to.
If, in the example above, you do var a1 = new A(); var a2 = new A(); then a1.doSomething would actually refer to Object.getPrototypeOf(a1).doSomething, which is the same as the A.prototype.doSomething you defined, i.e. Object.getPrototypeOf(a1).doSomething == Object.getPrototypeOf(a2).doSomething == A.prototype.doSomething.
In short, prototype is for types, while Object.getPrototypeOf() is the same for instances.
[[Prototype]] is looked at recursively, i.e. a1.doSomething, Object.getPrototypeOf(a1).doSomething, Object.getPrototypeOf(Object.getPrototypeOf(a1)).doSomething etc., until it's found or Object.getPrototypeOf returns null.
So, when you call
var o = new Foo();
JavaScript actually just does
var o = new Object(); o.[[Prototype]] = Foo.prototype; Foo.call(o);
(or something like that) and when you later do
o.someProp;
it checks whether o has a property someProp. If not it checks Object.getPrototypeOf(o).someProp and if that doesn't exist it checks Object.getPrototypeOf(Object.getPrototypeOf(o)).someProp and so on.
It is essential to understand the prototypal inheritance model before writing complex code that makes use of it. Also, be aware of the length of the prototype chains in your code and break them up if necessary to avoid possible performance problems. Further, the native prototypes should never be extended unless it is for the sake of compatibility with newer JavaScript features.