aboutsummaryrefslogtreecommitdiff
path: root/files/pl/web/http/index.html
blob: ae21c93fa1250da3b8fa4e905e8daa222a718335 (plain)
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
41
42
43
44
45
46
47
48
49
50
51
52
53
54
55
56
57
58
59
60
61
62
63
64
65
66
67
68
69
70
71
72
73
74
75
76
77
78
79
80
81
82
83
84
85
86
87
88
89
---
title: HTTP
slug: Web/HTTP
tags:
  - HTTP
  - Hipertekst
  - Reference
  - Referencja
  - TCP/IP
  - TopicStub
  - Web
  - 'l10n:priority'
translation_of: Web/HTTP
---
<div>{{HTTPSidebar}}</div>

<p class="summary"><strong><dfn>Protokół Przesyłania Danych Hipertekstowych (Hypertext Transfer Protocol, HTTP)</dfn></strong> to protokół <a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Application_Layer">warstwy aplikacji</a>, odpowiedzialny za transmisję dokumentów hipermedialnych, jak np. HTML. Został stworzony do komunikacji pomiędzy przeglądarkami, a serwerami webowymi, ale może być używany również w innych celach. HTTP opiera się na klasycznym <a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Client%E2%80%93server_model">modelu klient-serwer</a>, gdzie klient inicjuje połączenie poprzez wysłanie żądania, następnie czeka na odpowiedź. HTTP jest <a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Stateless_protocol">protokołem bezstanowym</a>, co oznacza, że serwer nie przechowuje żadnych danych (stanów) pomiędzy oboma żądaniami. Mimo, że często opiera się na warstwie TCP/IP, może być używany także na godnej zaufania <a href="http://en.wikipedia.org/wiki/Transport_Layer">warstwie transportowej</a>, tj. protokół, który nie traci po cichu komunikatów, jak ma to miejsce w przypadku UDP. <a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Reliable_User_Datagram_Protocol">RUDP</a>, wiarygodna aktualizacja UDP, może stanowić odpowiednią alternatywę.</p>

<div class="column-container">
<div class="column-half">
<h2 id="Samouczki">Samouczki</h2>

<p>Poprzez samouczki i instrukcje ucz się, jak używać HTTP.</p>

<dl>
 <dt><a href="https://developer.mozilla.org/en-US/docs/Web/HTTP/Overview">HTTP - wiadomości ogólne</a></dt>
 <dd>Podstawowe cechy protokołu klient-serwer: co robi i do czego w założeniu służy.</dd>
 <dt><a href="https://developer.mozilla.org/en-US/docs/Web/HTTP/Caching">Cache HTTP</a></dt>
 <dd>Buforowanie (caching) jest bardzo ważne z punktu widzenia szybkości działania stron WWW. Ten artykuł opisuje różne metody buforowania i jak używać nagłówków HTTP, by ten proces kontrolować.</dd>
 <dt><a href="https://developer.mozilla.org/en-US/docs/Web/HTTP/Cookies">Ciasteczka HTTP</a></dt>
 <dd>Jak działają ciasteczka (cookies) jest określone w <a href="http://tools.ietf.org/html/rfc6265">RFC 6265</a>. Podczas obsługi żądania HTTP, serwer może wysłać nagłówek HTTP <code>Set-Cookie</code> z odpowiedzią. Następnie klient zwraca wartość ciasteczka z każdym żądaniem do tego samego serwera w formie nagłówka żądania <code>Cookie</code>. Ciasteczko może być również ustawione na wygasające wraz z nadejściem ustalonej daty lub ograniczone do konkretnej domeny i ścieżki.</dd>
 <dt><a href="/en-US/docs/Web/HTTP/CORS">Cross-Origin Resource Sharing (CORS)</a></dt>
 <dd><strong>Żądania HTTP między stronami (cross-site) </strong>to żądania HTTP z zasobów pochodzących <strong>z innej domeny</strong>, niż domena zasobu zgłaszającego żądanie. Przykładowo strona HTML z Domeny A (<code>http://domaina.example/</code>) żąda otrzymania obrazka z Domeny B (<code>http://domainb.foo/image.jpg</code>) poprzez element <code>img</code>. Współcześnie strony WWW powszechnie ładują zasoby między stronami, m. in. arkusze stylów CSS, obrazki, skrypty i inne zasoby. CORS pozwala twórcom stron na kontrolowanie jak ich strona WWW zachowuje się w obliczu żądań typu cross-site.</dd>
</dl>

<dl>
 <dt><a href="https://developer.mozilla.org/en-US/docs/Web/HTTP/Basics_of_HTTP/Evolution_of_HTTP">Rozwój HTTP</a></dt>
 <dd>Zwięzły opis zmian pomiędzy wczesnymi wersjami HTTP, a współczesnym HTTP/2.</dd>
 <dt><a href="https://wiki.mozilla.org/Security/Guidelines/Web_Security">Wskazówki dot. bezpieczeństwa WWW od Mozilli</a></dt>
 <dd>Zbiór wskazówek mających na celu pomoc zespołom operacyjnym w tworzeniu bezpiecznych aplikacji WWW.</dd>
</dl>

<dl>
 <dt><a href="https://developer.mozilla.org/en-US/docs/Web/HTTP/Messages">Komunikaty HTTP</a></dt>
 <dd>Opisuje typy i struktury różnych rodzajów komunikatów HTTP/1.x oraz HTTP/2.</dd>
 <dt><a href="https://developer.mozilla.org/en-US/docs/Web/HTTP/Session">Typowa sesja HTTP</a></dt>
 <dd>Pokazuje i wyjaśnia przebieg typowej sesji HTTP.</dd>
 <dt><a href="https://developer.mozilla.org/en-US/docs/Web/HTTP/Connection_management_in_HTTP_1.x">Zarządzanie połączeniami w HTTP/1.x</a></dt>
 <dd>Opisuje trzy modele zarządzania połączeniami, które są dostępne w HTTP/1.x, ich mocne i słabe strony.</dd>
</dl>
</div>

<div class="column-half">
<h2 id="Referencje">Referencje</h2>

<p>Przeszukaj szczegółową dokumentację referencyjną HTTP.</p>

<dl>
 <dt><a href="https://developer.mozilla.org/en-US/docs/Web/HTTP/Headers">Nagłówki HTTP</a></dt>
 <dd>Nagłówki wiadomości HTTP są używane do opisu lub zachowania serweru lub klienta. Customowe, własne nagłówki mogą być dodawane przy zastosowaniu prefiksu <code>X-</code>; pozostałe w <a href="http://www.iana.org/assignments/message-headers/perm-headers.html">rejestrze IANA</a>, których oryginalna treść została zdefiniowana w <a href="http://tools.ietf.org/html/rfc4229">RFC 4229</a>. IANA również utrzymuje <a href="http://www.iana.org/assignments/message-headers/prov-headers.html">rejestr zaproponowanych, nowych nagłówków wiadomości HTTP</a>.</dd>
 <dt><a href="https://developer.mozilla.org/en-US/docs/Web/HTTP/Methods">Metody żądań HTTP</a></dt>
 <dd>Różne operacje, które mogą zostać wykonane z HTTP: {{HTTPMethod("GET")}}, {{HTTPMethod("POST")}}, i również mniej znane żądania, jak {{HTTPMethod("OPTIONS")}}, {{HTTPMethod("DELETE")}} czy {{HTTPMethod("TRACE")}}.</dd>
 <dt><a href="https://developer.mozilla.org/en-US/docs/Web/HTTP/Response_codes">Kody Odpowiedzi Statusu HTTP</a></dt>
 <dd>Kody odpowiedzi HTTP wskazują, czy określone żądanie HTTP zakończyło się powodzeniem. Odpowiedzi są grupowane w pięciu klasach: odpowiedzi informacyjne, odpowiedzi powodzenia, przekierowania, błędy po stronie klienta i błędy po stronie serwera.</dd>
</dl>

<dl>
 <dt><a href="/en-US/docs/Web/HTTP/Headers/Content-Security-Policy">Dyrektywy CSP</a></dt>
 <dd>Nagłówki odpowiedzi {{HTTPHeader("Content-Security-Policy")}} pozwalają administratorom stron WWW kontrolować jakie zasoby agent użytkownika może ładować na podanej stronie. Poza paroma wyjątkami, wytyczne przeważnie zawierają specyfikację originów serwera i zakończenia skryptów.</dd>
</dl>

<h2 id="Narzędzia_i_zasoby">Narzędzia i zasoby</h2>

<p>Pomocne narzędzia i zasoby dla lepszego zrozumienia i debugowania HTTP.</p>

<dl>
 <dt><a href="/en-US/docs/Tools">Firefox Developer Tools</a></dt>
 <dd><a href="/en-US/docs/Tools/Network_Monitor">Monitor sieci</a></dd>
 <dt><a href="https://observatory.mozilla.org/">Mozilla Observatory</a></dt>
 <dd>
 <p>Projekt stworzony po to, by pomagać deweloperom, administratorom systemów i specjalistom ds. bezpieczeństwa w bezpiecznej i solidnej konfiguracji ich stron.</p>
 </dd>
 <dt><a class="external" href="https://redbot.org/">RedBot</a></dt>
 <dd>Narzędzia do sprawdzania Twoich nagłówków związanych z cache'ami.</dd>
 <dt><a href="http://www.html5rocks.com/en/tutorials/internals/howbrowserswork/">Jak działają przeglądarki</a></dt>
 <dd>Bardzo kompleksowy artykuł dot. wnętrza przeglądarek i przepływu żądań poprzez zastosowanie protokołu HTTP. Każdy tworca stron MUSI to przeczytać.</dd>
</dl>
</div>
</div>